(ดูฮวงจุ้ย ซินแสหลัว) ฮวงจุ้ย ตี่จูเอี้ย

ไม่ได้มาเขียนบทความซะนานเพราะอารมณ์มันเซงๆ ไม่รู้จะเขียนอะไรดี และก็หลงระเริงไปกับการตอบคำถามดวงจีนแบบยิบๆย่อยๆ รวมถึงคำถาม ฮวงจุ้ย ที่ท่านผู้สนใจใฝ่รู้สงสัยหรืออยากแลกเปลี่ยนความรู้

สืบเนื่องจากที่ว่าวันนี้เข้าไปดู facebook ของตัวเอง ปรากฎว่ามีคนตั้งคำถามในกลุ่มๆหนึ่งว่า พอดีเขาไปเห็น ตี่จูเอี้ย รูปร่างหน้าตาแบบในภาพนี้มาในงาน บ้านและสวนแฟร์ ปี 2555 นี้ จึงเกิดความสงสัยในประเด็น “ฮวงจุ้ย” หรือถ้าจะเรียกให้ถูกคือ “ตามธรรมเนียมจีน” ของ ตี่จูเอี้ย นั้น รูปลักษณ์ดังกล่าวใช้ได้หรือไม่

ตี่จูเอี้ย พูดเป็นภาษาคนไทยง่ายๆ ก็คือ ศาลเจ้าที่ แบบจีน แต่จริงๆก็ไม่ถูกหลักภาษาเท่าไหร่นะ เพราะคำว่า ตี่จูเอี้ย หรือ ตี้จู้เหยีย เป็นการอ่านตามป้ายที่สถิตในศาลดังกล่าว คือ บ่งบอกถึงตัวคน ไม่ได้บ่งบอกถึงตัววัตถุ-ศาล ดังนั้น ตี่จูเอี้ย แปลให้ถูกคือ เจ้าที่ หรือเทพผู้สถิตกับแผ่นดินถิ่นนี้ พอๆกับศาลเจ้าปุนเถ่ากง หรือ เปิ่นโถวกง ซึ่งก็คือศาลสถิตของ บรรพเทพบรรพบุรุษของถิ่นที่ดิน ถิ่นที่อยู่นี้ แต่นั้นเป็นศูนย์รวมของคนทั้งย่านทั้งละแวกที่อยู่ แต่ ตี่จูเอี้ย เป็น เจ้าที่ ที่ตั้งไว้กราบไว้้บูชาเฉพาะบ้านเรือนของตนเอง ทีนี้ก็ลำบากคนไทยเชื้อสายจีนหน่อยหละ เพราะบางคนนับถือทั้งแบบพราหมณ์และจีน ก็ตั้งเจ้าที่ไว้ 2 หลัง น่าอิจฉานะ เหมือนปราสาท 2 ฤดูอะไรแบบนั้น คือมีทั้งเจ้าที่แบบจีนในบ้าน และก็เจ้าที่แบบไทยข้างนอกบ้าน แล้วยังไม่พอ หากมีความรู้ตั้งตามสูตรก็จะมี ศาลพระภูมิอีกศาล แต่ถ้าเป็นบ้านเรือนทางเหนือก็อาจจะมีเพิ่ม คือ ศาลผีปู่ย่า หรือบรรพบุรุษ อีก 1 ศาล หรืออาจมีแค่ ศาลผีปู่ย่าแต่ไม่มีศาลพระภูมิเจ้าที่ หนักข้อไปกว่านั้น ถ้าเป็นโรงแรม ห้างร้าน ขนาดใหญ่ก็ได้ใช้ธรรมเนียมการแก้เคล็ดแบบโรงแรมเอราวัณฯ กทม. คือ ตั้งศาลท่านท้าวมหาพรหม และ/หรือ ศาลพระพิฆเณศวร พระตรีมูรติ อันนี้เข้าใจเหตุที่ไม่ตั้งในอาคาร ว่า ด้วยความเชื่อทางพราหมณ์ และความสะดวกในการจุดเทียนะธูปกราบไหว้บูชา …. พอละๆ โม้อวดภูิมิรู้มากไปก็ไม่ดี เอาเป็นว่าเข้าเรื่อง ฮวงจุ้ย ตี่จูเอี้ย กันดีกว่า

ก่อนอื่นขอตอบคำถามเรื่อง ลักษณะของศาล ตี่จูเอี้ย ที่เหมาะสม ซึ่งเราจะพูดเรื่องนี้ได้ เราก็ต้องมาดูก่อนว่า องค์ประกอบสำคัญที่แท้จริง ของ ศาล ตี่จูเอี้ย นั้น ควรจะประกอบด้วยอะไรบ้าง ก็ตอบได้แบบง่ายๆเลยเหมือนกับภาพด้านบนนี้ก็คือ มีภาพ หรืออักษร ที่บ่งชี้ว่า เป็นศาล ตี่จูเอี้ย แค่นั้นหละ ส่วนการตกแต่งประดับประดาก็แล้วแต่ฐานะของเจ้าบ้าน และความศรัทธา ตลอดจนความพิถีพิถันของแต่ละคนไป โดยภาพหรือสิ่งบ่งชี้นั้น ก็อาจแบ่งได้เป็น

1. รูปปั้น ซึ่งตามปกติจะเป็นรูปปั้นของเจ้าที่ เป็นรูปชายแก่หนวดขาวยาว หน้าตาอิ่มเอิบใจดี สวมชุึดแบบเศรษฐีมั่งมี หรือขุนนาง แต่เป็นชุดจีนแบบอยู่บ้านหรือออกงานภายใน ไม่ใช่ชุดประเภทออกหน้าออกตาภายนอกแบบเทพเจ้าอื่นๆ

2. รูปภาพ ซึ่งตามตลาดการค้าก็จะทำเป็นภาพสีบนแผ่นโลหะ รูปลักษณะเดียวกับที่บรรยายไว้ในข้อ1

3. อักษรจีน ซึ่งก็ปรากฎเป็นคำต่างกัน เช่น เสิน ตี้จู้เหยีย ตี้จู้เสิน ตี้จู้เสินเว่ย อู่ฟางอู่ถู่หลงเสิน เฉียนโฮ่วตี้จู้ไฉเสิน แต่เอาเป็นว่าเราอธิบายกว้างๆรวมๆ ก็หมายถึง เจ้าที่เป็นสำคัญ แล้วแต่อันใดละเอียดหรือไม่ละเอียดแจกแจงออกมาเท่านั้น

จากนั้นของประดับประดาตกแต่ง ที่บางทีก็เป็นคล้ายๆ ศาลเจ้าจีนหลังเล็กๆ บางทีก็เหมือนกล่องไม้สี่เหลี่ยม หรือล่าสุดเป็นลักษณะคล้ายวัสดุสมัยใหม่ ที่โชว์ไว้ตามภาพด้านบน ก็จะมีความแตกต่างกันไปตามความชอบและเจตนาในการสร้าง ซึ่งผมก็ขอพูดถึงแบบดั้งเดิมก่อนเป็นการให้เกียรติคนรุ่นเก่าที่เขาสร้างมา หลักๆที่ปรากฎคือ

1. ลาดลายของมังกร ไม่ว่าจะเป็นตามเสา บนหลังคาด้านบน อันมุ่งหมายถึงสัญลักษณ์ความเป็นมงคลตามความเชื่อจีน 2. ลวดลายอักษรประดิษฐ์ ถ้าคนไม่ทราบก็จะเห็นเป็นตัวเหลี่ยมๆ ยึกๆยือๆ ซึ่งเน้นคำว่า ฮก หรือความสุข 3. ลวดลายผลไม้ ดอกไม้มงคล เพราะฉะนั้นถ้าคุณฉลาด และหัดสังเหตุหน่อยก็ไม่ต้องมาถามแล้วว่า เอาผลไม้อะไรไหว้ตี่จูเอี้ย ก็ดูสิว่ามันมีภาพอะไรบ้างที่ฐานนั้น ก็ไหว้ตามนั้น รับรองล้วนแล้วแต่มีความหมายมงคลและเชื่อถือได้ 4. สีสัน ที่เน้นสีแดงคือความสุข และสีทองคือความมั่งมีร่ำรวย 5. องค์ประกอบอื่นๆ เช่น โคมไฟ แจกัน

ซึ่งเห็นเด่นชัดว่า ของไทยเชื้อสายจีน (ที่อพยพมาสมัยเปลี่ยนการปกครอง)จะเป็นแบบ อนุรักษ์นิยมจึงมีความอลังการมาก หากเหลียวไปดูจีนเดี๋ยวนี้จะเป็นตี่จูเอี้ยไสตล์เรียบง่ายขึ้น และเน้นเป็นลักษณะกล่องสี่เหลี่ยม ปรับไปตามสภาพความเป็นอยู่ ที่ถ้าอยู่ในเมืองก็จะเป็นแบบที่กล่าวมา เนื่องจากที่ดินแพง อยู่กันเป็นห้องแถวคอนโด ก็ต้องเน้นทำประหยัดพื้นที่ และสุดท้ายคือแบบสมัยใหม่ที่เห็นจาก facebook เป็นความคิดสร้างสรรค์ที่ดีเอาการทีเดียว

ยังไงก็แล้วแต่ ผมประทับใจกับแบบฉบับตี่จูเอี้ย แบบเดิมมากกว่าสมัยใหม่นะ (เอาไว้มาเล่าต่อ พรุ่งนี้ เลิกงานแล้วได้เวลากลับบ้าน บ้านอยู่ไกล ห่างจากทำเนียบรัฐบาลตั้ง งามวงศ์วาน)

ภาพประกอบจาก google.com

#ซนแสฮวงจย #ตจเอย #ดดวง #ศาลเจาจน #ฮวงจย #ตงศาล