สรรพคุณ พิกัดตรีสมอ สมอไทย สมอพิเภก สมอเทศ น้ำอ้อยต้ม น้ำอ้อยเผา น้ำผึ้งเก่า น้ำผึ้งใหม่

พิกัดตรีสมอ

สรรพคุณ แก้เสมหะ แก้ไข้ บำรุงธาตุ ผายธาตุ รู้ถ่ายรู้ปิดเอง

ประกอบด้วย ลูกสมอไทย ลูกสมอเทศ ลูกสมอพิเภก

สมอไทย รส ฝาด เปรี้ยว ขม ชุ่ม

สรรพคุณ (ผลแก่) ระบายอ่อนๆ แก้ลมป่วง แก้พิษร้อนใน แก้โลหิตในอุทร แก้น้ำดี บำรุงร่างกาย แก้นอนสะดุ้งผวา คุมธาตุ แก้ลมจุกเสียด รู้ผายธาตุ รู้ระบายรู้ถ่ายอุจจาระ รู้ถ่ายรู้ปิดเอง(ระบายแล้วหยุดเอง) ถ่ายพิษไข้ คุมธาตุในตัวเสร็จ แก้ไข้เพื่อเสมหะ แก้สะอึก แก้หืดไอ

สมอพิเภก รส ฝาด หวาน

สรรพคุณ (ผลแก่) แก้เสมหะจุกคอ ทำให้ชุ่มคอ แก้โรคตา แก้ธาตุกำเริบ บำรุงธาตุ แก้ไข้ แก้ริดสีดวง แก้ท้องร่วงท้องเดิน รักษาโรคท้องมาน (เมล็ด) แก้บิด แก้บิดมูกเลือด

สมอเทศ รส ฝาด เปรี้ยว เปรี้ยวว่าสมอไทย

สรรพคุณ (ผลแก่) ขับลม ขับเสมหะ ระบายอ่อนๆ รู้ถ่ายรูปิดเอง

น้ำอ้อยสด รสหวาน เย็น กินแก้ปัสสาวะออกมาก เจริญอายุให้มีกำลัง แก้กำเดาแลลม กระจายเสมหะ ผายธาตุ

น้ำอ้อยต้ม น้ำ-อ้อยเผา รสหวานยิ่ง กินแก้เสมหะ หืดไอ แก้ไข้สำประชวร (ความป่วยไข้ที่เรื้อรังมานาน กว่า 30-49 วัน รักษาไม่หาย มักทำให้ร่างกายซูบผอม ไม่มีแรง เบื่ออาหารฯ)

น้ำอ้อยน้ำตาล กินผายธาตุ

น้ำผึ้งเก่า รสหวาน ร้อน ฝาด กินผายธาตุ ให้ตัวผอมแห้ง

น้ำผึ้งใหม่ รสยิ่งกว่าน้ำผึ้งเก่า กินมิได้ ลงท้อง แก้ไข้ตรีโทษ

คำอธิบายตำราพระโอสถ พระนารายณ์ (ฉบับเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษามหาราชา) ชยันต์ พิเชียรสุนทร, แม้นมาส ชวลิต และ วิเชียร จีรวงส์ คู่มือเภสัชกรรมแผนไทย เล่ม ๓ เครื่องยา สัตว์วัตถุ ตำรายาจารึกวัดราชโอรสาราม ฯ พระคัมภีร์สรรพคุณ